As primeiras fotografías de Pontevedra, de 1901 a 1904, son editadas na series das editoriais foráneas: Hauser y Menet, Grafos e Castañeira y Álvarez (Madrid), Kallmeyer y Gautier, Thomas (Barcelona) e E. J. P. (París-Irún), mais coa ausencia da autoría dos fotógrafos.Coa consolidación comercial desta moda, sonados fotógrafos (Novás, Pedro Ferrer, Roisin...) inician as mellores series con Galicia como tema, se ben os exemplares dedicados a Pontevedra son escasos. O legado pasará á iniciativa local cunha producción de moi alta calidade, resultado da complicidade entre fotógrafos e comerciantes. Como mostra hai que mencionar as series do fotógrafo Francisco Zagala, editadas polo Bazar Helénico, o Estanco da Peregrina e a editorial de Francisco Viñas. Realización destacada son os traballos do fotógrafo Joaquín Pintos, que vai editar as súas propias realizacións, como é o caso das series do Balneario e Augas do Lérez producidas a iniciativa do Sr. Casimiro Gómez. A ausencia de información relativa á autoría de moitas postais non impide mencionar outros fotógrafos locais como Francisco Rodríguez Santos ou Lorenzo Novás Rorís.As postais de Marín forman parte das categorías das coleccións sinaladas para Pontevedra. É importante sinalar as iniciativas locais Edición Nuevo Marín e Edicións Maky. Como curiosidade dispoñemos de exemplares editados pola empresa navieira francesa Messageries Maritimes, cos cales agasallaban aos viaxeiros para o seu uso postal nas escalas portuarias de Marín e Vilagarcía. Máis alá dos testemuños do legado monumental, dos aspectos costumistas ou dos eventos daquel tempo, é preciso salientar a importancia das imaxes no tocante ao urbanismo e á paisaxe. Para o estudio destes temas os únicos planos ou documentos gráficos de que dispoñemos son estas mostras de "estado no momento", realidades e visións obxectivas de gran valor para a recuperación e protección da paisaxe como parte integrante do patrimonio histórico nas súas definicións actuais. |